YAZI DİZİSİ: 8 Soruda Fizyoterapist Dilinden Skolyoz ve Schroth Terapi – 2

Geçen hafta, 4 sorunun cevabını vererek; genel hatlarıyla skolyoz nedir, nasıl anlaşılır, teşhis ve tedavi seçenekleri nelerdir gibi konulara yer vermiştik. Bu hafta, teşhisi konmuş ve fizyoterapiye yönlendirilmiş skolyoz hastalarına önerilen yöntemlerle ilgili bilgileri paylaşacağız.

Soru 5. Schroth 3 Boyutlu Terapi Konsepti neyi içerir?

Üç ayrı planda yani x-y-z düzlemlerinde ve fizyoterapist rehberliğinde uygulanan; omurgayı düzeltici nefes, mobilizasyon ve egzersiz tekniklerini içerir. Dönmüş ve/veya yana eğilmiş omurga elemanlarını düzeltmeyi hedefler. Omurların düzgün dizilimi, bu dizilimin kaslar yardımıyla beyine öğretilmesi ve solunum kapasitesinin arttırılması esastır. Uzun çubuklar, pirinç torbaları, dirençli egzersiz bantları, kemerler, büyük egzersiz topları, tırmanma barları ve küçük-büyük tabureler gibi egzersiz ekipmanları kullanır. Açık hava ve grup egzersizlerini önemser. Skolyozu olan Katharina Schroth tarafından, “patlak bir topun şişirilerek düzeltilebilmesi” anlayışından yola çıkılarak oluşturulmuş bir terapi yaklaşımıdır. Klinik etkinliğini kanıtladığı yöntemle Schroth, Almanya devleti tarafından 180 yatak kapasiteli bir hastane ile ödüllendirilerek, etkisi günümüze kadar sürecek olan metodunu geliştirmeye devam etmiştir.

Soru 6. Pilates mi Schroth mu? Yüzme etkili mi?

Bu iki yöntemin etkinliği, ayrı ayrı kanıtlanmakla birlikte birbirine olan üstünlüğünü karşılaştıran nitelikli çalışma çok azdır. Her iki yöntem de skolyozun düzelmesinde etkili bulunmuştur ancak 2016 yılında yapılan bir çalışma, 3 boyutlu terapi yönteminin daha etkili olduğunu ortaya koyar. Klinikte skolyozun durumu gözetilerek tek tek veya ikisi birlikte kullanılabilir. Burada önemli olan sizin ihtiyacınız doğrultusunda fizyoterapistinizin koyduğu hedeflerdir. Yani skolyozu düzeltmeyi mi, yoksa sadece solunum kapasitenizi arttırmayı mı ya da her ikisini birden mi hedefliyor ve bu ana hedefler dışında ek hedefleri var mı?

Yüzmenin, sanılanın aksine skolyoz konusunda çok da etkili olmadığı; müsabaka sporu olarak yapıldığı takdirde arttırıcı rol oynadığı dahi görülmüştür. Bununla birlikte müsabaka içermeyen, rutin ve yavaş yapılan yüzme aktiviteleri, kişiye göre değişik stillerde önerilebilir. Kişinin aktif olmasının durağan olmasına oranla daha fazla fayda sağlayacağını belirtmek isteriz.

Soru 7. Egzersiz konusunda uzman kim?

Diğer hareket sistemi problemlerinde olduğu gibi, skolyozda da iyileştirici egzersiz konusunda yetkili tek meslek grubu fizyoterapistlerdir. Fizyoterapistler, lisans ve yüksek lisans eğitimlerine ek olarak mesleki kurs ve gelişim seminerleri ile skolyoza yönelik tedavi eğitimleri alır ve uygularlar. Skolyozun kişiye özgü geliştiğini bilirler ve iyileştirici yöntemlerini kişinin durumuna uyarlayabilirler. Bu nedenle iyileştirici yöntemler fizyoterapistler tarafından uygulanmalıdır. Bunların yanı sıra bir spora başlanacaksa uygulanacak terapi yöntemine karşıtlık yaratmaması için  önce fizyoterapiste danışılmalıdır.

Soru 8. Önlem almalı mıyım?

Evet. Mutlaka size en yakın fizyoterapiste görünün ve egzersize başlayın. Egzersiz her koşulda gereklidir ve yaşam fonksiyonlarınızı arttırır. Bununla birlikte, bugüne kadar kullanılan ve skolyoz mekanizmasına hazırlayıcı rol oynayan; kuru yüzme, yüzüstü sırt kaslarını güçlendirme ya da tamamen yuvarlanma veya takla atma egzersizlerini yapmamalısınız.

Hareketli kalın. Hareketli kalmak, solunum ve hareket kapasitenizi arttırır. Günlük 30-40 dakikalık yürüyüşler yapmak, iyi beslenmek ve uyumak hareket sisteminize iyi gelir. İyi alışkanlıklar ve egzersiz ile beslediğiniz bir beden düzeltilmiş postürü daha kolay öğrenir.

Hareket sistemi ile ilgili her problemde olduğu gibi skolyozda da şunu unutmayın; “Hiçbir problem bir anda bedeninize girmedi ve bir anda yok olmayacak.” Bedene gösterdiğiniz itinalı çaba ile egzersiz yapmak belki hemen değil ama süre içerisinde mucizelere tanıklık etmenizi sağlayacaktır.

Ve merak etmeyin size en yakın fizyoterapist hemen bu sitede!

Seda TÜRKYILMAZ, Fizyoterapist (Fizyoterapistinizle ilgili detaylı bilgi almak için lütfen tıklayınız.)

Yazı dizimizin ilk bölümünü okumak için buraya tıklayın.

KAYNAKLAR
  1. Weiss, H.R, (2011). Scoliosis and Spinal Disorders: The method of Katharina Schroth – history, principles and current development, 6:17.
  2. Zaina,F., Donzelli,S., Lusini,M., Minnella, S., Negrini, S., (2015). The Journal of Pediatrics : Swimming and Spinal Deformities: A Cross-Sectional Study, 166: Issue 1: 163–167
  3. Lehnert-Schroth C., Three-Dimensional Treatment for Scoliosis: A Physiotherapeutic Method for Deformities of the Spine 1st English Edition

 

YAZI DİZİSİ: 8 soruda Fizyoterapist Dilinden Skolyoz ve Schroth Terapi – 1

Skolyoz maceram 2010 yılında, rehabilitasyon hastanesine atanmam ile başladı. Uzun yıllar ortopedi alanında çalıştıktan sonra nörolojik vakalarla tanışmak, tecrübeli olmama rağmen yeni bir deneyim alanıydı. Klinikte gördüğüm ilk hasta, yüksek dereceli bir skolyozu olan ve aynı zamanda tekerlekli sandalyede küçük bir erkekti. Hastalarım konusunda her zaman güvendiğim ellerim ve içgüdülerim ile hareket ettim ve çok iyi sonuçlar aldım. Ama, merakım ve hep daha iyisini arayışım skolyoz konusunda bugün beni sertifikalı bir Scrotch uygulayıcısı olmaya kadar taşıdı.

Ergenlik döneminde olmasına rağmen, küçülen ve kıvrılan bedeniyle, olduğu yaştan daha da küçük hissettiren çocuğun göğüs kafesinin alçakta kalan bölgelerine elimi koydum ve nefesle doldurmasını istedim. Daha önce yoğun bakımda çalıştığım için solunum fizyoterapisini çok iyi biliyordum. Ek olarak çocuğu incitmeyecek, yoğun mobilite ve güçlendirme egzersizi verdim. Yattığı bir buçuk ay süresince çocuğun kısıtlı bölgelerini açmaya ve solunumla desteklemeye başladım. Katı bir omurgası olmasına karşın çocuk oldukça toparladı ve hastaneden mutlulukla ayrıldı.

Bundan sonra ben defalarca skolyoz hastası tedavi ettim, açtım-doldurdum ama bir şeyler hep eksik kaldı hissettim.

 

2017 yılında evde eski ders kitaplarını toplarken arkadaşıma ait “3 Boyutlu Egzersiz” kitapçığını buldum. Bu kitapta kullanılan pirinç torbaları ve birçok başka şeyden yapılan destekler, kısıtlı bölgeleri açma amacına çok uygun görünüyordu. Bu zamana kadar edindiğim “pelvik taban, çekirdek bölge ve omurganın fizyoterapi ve rehabilitasyonu” bilgi dağarcığım ile anahtar-kilit uyumunu yakalayan ve motor öğrenme ile öğretmeyi benimseyen bu yöntem beni cezbetti ve eğitimlerimi tamamladım. Şu an hastalarımızda aldığımız sonuçlarla da, ön görülerimde haksız çıkmadığımı görebiliyorum.

Bu nedenle, son dönemde gündeme oturan ve yetkili/yetkisiz herkesin söz aldığı ve tedavi ettiğini söylediği “Skolyoz” konusunda edindiğim güncel bilgileri aktarmak istiyorum.

Soru 1. Skolyoz nedir?

Omurganın 10 dereceye kadar dönme ile birlikte yana doğru olan eğrilikleri olarak tanımlanır. Risk faktörleri dikkate alındığında, küçük çocuklarda daha küçük açılar ve dönme dereceleri bile skolyoz olarak kabul edilebilir. Tanı, röntgen ve fiziksel muayene yardımıyla konulur. Bazı durumlarda belirgin eğrilik olmazken dönme daha fazla olabilir veya kamburluk (kifoz) gibi göründüğü halde kişi skolyoz olabilir.

Soru 2. Nasıl tedavi edilir?

Bilimsel kaynaklar, 25 dereceye kadar olan eğriliklerin egzersiz; 25-45 derece arasındaki eğriliklerin korse ve egzersiz; 45 derece üstü skolyozların cerrahi, egzersiz ve korsenin farklı kombinasyonları ile tedavi edileceğini söyler. Bu tedavi seçeneklerinin birbirine üstünlüğü yoktur. En iyi tedavi seçeneği, kişiye en uygun tedavi seçeneğidir. Çünkü skolyoz, parmak izi gibi bireyseldir ve tedavi seçenekleri ve dereceleri kişiye göre değişir. Kişiye en uygun tedavinin ne olabileceğine doktor, fizyoterapist ve ortez teknikerinden oluşan ekip ortak karar verir. En önemlisi, cerrahi kararı verilsin veya verilmesin skolyozlu bireyin mutlaka egzersizle desteklenmesidir. Cerrahi gerektirmeyen skolyozlarda egzersiz düzeltici rol oynarken; cerrahi gerektiren skolyozlarda egzersiz, ameliyata hazırlayıcı veya ameliyat sonrası elde edilen pozisyonu koruyucu rol oynamaktadır.

Soru 3. Korse kullanmak zorunda mıyım?

Korse gerektiren durumlar, bilimsel kaynaklarda açıkça belirtilmiştir. 25- 45 derece arasında korse kullanılması gerektiği ve korsenin en etkili olduğu dönemin büyümenin devam ettiği zaman dilimi olduğu vurgulanmıştır. Günün üçte ikisinde, Korsenin kullanılma zorunluluğu olmakla birlikte sürenin uzunluğu kişiye göre değişmektedir. Korseyi reddeden bireylerde tedavi seçeneğine ekip karar verir, fakat bu noktada önemli olan fonksiyonel solunum kapasitesini korumaktır.

Soru 4. Kime gitmeliyim?

Eğer bir omzunuzda ve/veya etek-pantolon belinde düşüklük ile öne eğildiğinizde kamburluk görülüyorsa veya her iki ayağınıza eşit ağırlık veremediğinizi düşünüyorsanız bir ortopediste başvurmalısınız. Skolyoz olduğunuz kesinleşir ve tedavi seçeneği olarak egzersiz önerilirse röntgeninizle birlikte fizyoterapistinize başvurun. Fizyoterapi açısından değerlendirmeleriniz ve röntgeniniz göz önünde alınarak sunulacak olan egzersiz programına uyun ve bedeninize zaman tanıyın.

Sizlere skolyoz ile ilgili merak edilenler hakkında kısa bilgiler sunmaya çalıştım.

Hareket sistemi ile ilgili her problemde olduğu gibi skolyozda da şunu unutmayın; “Hiçbir problem bir anda bedeninize girmedi ve bir anda yok olmayacak.” Bedene gösterdiğiniz itinalı çaba ile egzersiz yapmak belki hemen değil ama süre içerisinde mucizelere tanıklık etmenizi sağlayacaktır.

Schroth 3 boyutlu Terapi Konsepti neyi içerir? Pilates mi Schroth mu? Yüzme etkili mi? Egzersiz konusunda uzman kim? Önlem almalı mıyım? ve daha fazlası haftaya cuma blog gününde! Kaçırmayın.

Şimdi tek yapmanız gereken doğru rehber edinmek.

Ve merak etmeyin size en yakın fizyoterapist hemen bu sitede!

Seda TÜRKYILMAZ, Fizyoterapist (Fizyoterapistinizle ilgili detaylı bilgi almak için lütfen tıklayınız.)

Yazı dizimizin ikinci bölümünü okumak için buraya tıklayın.

KAYNAKLAR
  1. Weiss, H.R, (2011). Scoliosis and Spinal Disorders: The method of Katharina Schroth – history, principles and current development, 6:17.
  2. Zaina,F., Donzelli,S., Lusini,M., Minnella, S., Negrini, S., (2015). The Journal of Pediatrics : Swimming and Spinal Deformities: A Cross-Sectional Study, 166: Issue 1: 163–167
  3. Lehnert-Schroth C., Three-Dimensional Treatment for Scoliosis: A Physiotherapeutic Method for Deformities of the Spine 1st English Edition