Anne olmak, güzel duygular getirmekle birlikte vücudumuzda birçok fiziksel değişikliğe de sebep olur. Bunlardan bazıları, fonksiyonel olarak ya da sadece estetik açıdan sizi rahatsız edecek boyutlara ulaşabilir. Tıpkı halk arasında sıkça duyduğumuz haliyle ‘’anne göbeği’’ gibi. Bu durum fonksiyonel sorunları ve estetik kaygıları bir arada barındırır.

Müjdeli haberi aldınız, ikinci üç aylık dönemle birlikte hafifçe karnınız belli olmaya başladı.

Peki karın nasıl bu kadar büyür?

Karnınızın tam ortasında dikey uzanan linea alba adında bir zar, iki yanında da rectus abdominis isminde karın kaslarınız bulunmaktadır. Gebeliğinizin ortalama 14. haftasından itibaren bu zar yardımıyla kaslarınız, iki yana doğru ayrılmaya başlar ve bebeğiniz dışarıya doğru şişkinleşebilen karnınızda daha rahat yerleşir. Karnınızdaki bu duruma diastasis recti abdominis yani karın kaslarında ayrılma denir. Bu ayrılma, normalde doğumdan hemen sonra hızla iyileşme gösterir ve iyileşmenin hızlı fazı 8. haftaya kadar devam eder. Bu noktadan sonra iyileşme hızı oldukça düşer. Bazen genetik, fizyolojik veya çevresel faktörlerden dolayı iyileşme, kendi kendine gerçekleşemez ya da yeterli olmaz. İyileşmenin olmadığı durumlarda diastasis recti, iyi bir fizyoterapi ve rehabilitasyon süreciyle beraber, kolayca sorunsuz seviyelere çekilebilir ve iyileştirilebilir bir durumdur.

Peki, neden önemli bu ayrılma? Estetik kaygılarım yok, ciddiye almazsam ne olur?

Karın kaslarınız, neredeyse bütün vücudunuz için destek görevi gören önemli bir parçanın güçlü elemanlarıdır. Diastasis recti, karın kaslarının çalışma sıralamasının değişmesinden kaynaklanır. Çalışması değişen karın kasları, görevlerini yeterli ve düzgün yapamadığında vücudun genelinde meydana gelen mekanik değişiklikler başka sorunlar için temel oluşturur. Bel mekaniğinin ve leğen kemiği stabilitesinin yeterli olmaması, sorun yaratabilecek postüral değişikliklere yol açabilir; aynı zamanda pelvik bölgeyi ve beli, yaralanmaya daha açık hale getirebilir. Ek olarak ayrılma ile birlikte zayıflayan linea albada fıtıklaşmalar meydana gelebilir.

Peki, bende var mı? Nasıl anlarım? Ne yapmalıyım?

Diastasis rectinin değerlendirilmesinde; kişi sırtüstü yatar, dizlerini kırarak kendine doğru çeker ve ayak tabanlarını yere koyar. Bu pozda iken eller ayaklara doğru uzanarak baş yerden kaldırılır ve göbek deliği hizasında, dikey uzanan hat boyunca elle dokunularak açıklık/boşluk kontrol edilir. Ayrılma, 2cm’nin üzerinde ise bu durum riskli kabul edilir; böyle bir şüphe varsa mutlaka hekiminize danışmalı ve tanı almalısınız. Bir sonraki durağınız fizyoterapist olmalıdır ki size özel tedavi edici programınız planlanabilsin. Size çok mantıklı gelen mekik gibi öne katlanarak yapılan karın egzersizleri, fizik tedavi sürecinizin en son aşamalarında yer alır ve bu süreçte bir fizyoterapist ile çalışmak en güvenilir seçenek olacaktır. Çünkü bireysel bir program çizilmesi gereken bu özel durum, genel geçer egzersiz planlamaları veya bütüncül olmayan yaklaşımlarla bir sorun halini alabilir. Eğer durumunuzda mutlak cerrahi söz konusu ise yine fizyoterapistiniz, operasyon öncesi ve sonrası vücut ve omurga sağlığınızı koruyacak ve geliştirecek doğru programları size sunacaktır.

Neler yapmalı, nelerden kaçınmalıyım?

• Bu süreçte mekik gibi karın kaslarınıza direkt yüklenen egzersiz seçeneklerinin tümünden uzak durmalısınız.
• Ikınmak gibi karın içi basıncı önemli ölçüde artıran davranışlardan kaçınmalı; onun yerine derin bir nefes alıp dudaklarınızı büzerek birkaç seferde iterek soluk vermelisiniz.
• Öksürmek, hapşırmak gibi ani basınç yaratan durumlarda ellerinizi iki yandan karnınıza sarılır gibi çaprazlayarak karnınızı destekleyebilirsiniz.
• “Ağır yük taşımayın.” mükemmel bir öneri ama yeni doğum yapmış bir anne için tabii gerçekçi değil. Hareket alışkanlıklarınızı düzenleyerek en fazla korumayı sağlayabilirsiniz. Bebeğinizi bedeninize olabildiğince yakın taşımak, ergonomik bir “anne kucağı” kullanmak iyi bir destek sağlayacaktır.
• Öne yönelimli işlerde dikkatli olmalısınız. Örneğin; bebeğinizi yatağına bırakırken direkt eğilmek yerine dizlerinizi kırarak eğilmeye çalışmak daha iyi bir seçenek olacaktır.

Son olarak neden ‘’sosyal medya videoları’’ özellikle bu durumda riskli ?

Öncelikle siz ve sorununuz biriciksiniz. Genel geçer önerilerin size uygun veya yeterli olmaması ihtimali oldukça yüksek. Mutlaka doğru ve uygun videolar vardır ama bu kadar ciddi bir paylaşım deryasında, doğruyu ayırt etmek biraz zor olabilir. Size uygun olmayan seçenekler sorununuzu ciddileştirebilir.

Merak etmeyin fizyoterapistiniz burada!

Dilay TUNÇ, Fizyoterapist (Fizyoterapistinizle ilgili detaylı bilgi almak için tıklayınız.)

KAYNAKLAR

1. Davenport MH, et al. Impact of prenatal exercise on maternal harms, labour and delivery outcomes: a systematic review and meta-analysis. Br J Sports Med.

2. Sancho MF, et al. Abdominal exercises affect inter-rectus distance in postpartum women: a two-dimensional ultrasound study. Physiotherapy.

3. Gluppe SL, et al. Effect of a Postpartum Training Program on the Prevalence of Diastasis Recti Abdominis in Postpartum Primiparous Women: A Randomized Controlled Trial. Phys Ther.